Coraz więcej mówi się o szkodliwości ekranów w życiu dzieci.. Na czym konkretnie ten negatywny wpływ polega? Czy zaszkodzi maluchom, które zbyt wcześnie i zbyt często obcują z nowymi technologiami? Przyjrzyjmy się bliżej temu, jak ekrany oddziałują na dziecięcy mózg, rozwój i psychikę.
Wpływ ekranu na dziecko
To, w jaki sposób obcowanie z ekranami różnych urządzeń (telewizora, tableta, konsoli, smartfona, itp.) wpłynie na Twoje dziecko, zależy między innymi od jego wieku. Inaczej nowe technologie oddziałują na niemowlęta, inne zagrożenia czyhają na nastolatków. Jedno jest pewne: choć Twoje dziecko w końcu zetknie się z ekranami, im później to nastąpi, tym lepiej.
Szkodliwy wpływ technologii na zdrowie psychiczne dzieci (co potwierdzają badania naukowe) obejmuje między innymi:
- uzależnienia ‒ obserwuje się, że już kilkulatki (do 6. roku życia!) wykazują symptomy uzależnienia od urządzeń mobilnych czy telewizji;
- cyberbullying ‒ doświadczenie nękania, wyśmiewania czy też rozpowszechniania plotek o dziecku w internecie to niełatwy wątek dla każdego, a tym bardziej dla dziecka;
- pornografię ‒ zarówno tę, z jaką dziecko może się zetknąć w sieci, jak i tę, jaka może powstać przy pomocy fotografii dziecka i chociażby sztucznej inteligencji.
Wpływ technologii na rozwój dziecka
Jeśli chodzi o rozwój dziecka w towarzystwie nowych technologii, zarówno badania, jak i nasze doświadczenie w pracy z rodzicami potwierdzają występowanie u dzieci:
- przebodźcowania;
- problemów z koncentracją;
- trudności z zasypianiem;
- spadku liczby interakcji z rodzicami i innymi dziećmi;
- wyobcowania społecznego (np. odrzucenia z grupy rówieśniczej dziecka, które nie ma smartfona albo nie posiada konta na którejś z platform społecznościowych);
- dobrowolnej izolacji społecznej (dziecko, które odczuwa lęk przed tym, że coś ważnego w mediach społecznościowych je ominie, czuje potrzebę ciągłego bycia online i przedkłada tę aktywność nad kontakt z rówieśnikami w realu);
- agresji słownej.
Obserwujemy także zjawisko dysfunkcyjnego korzystania z internetu. Na czym ono polega? Dziecko ma trudności z odłożeniem smartfona, korzysta z niego dłużej niż planowało, ma też tendencję do ciągłego zerkania na urządzenie mobilne, czemu sprzyjają stale przychodzące powiadomienia z rozmaitych aplikacji.
Być może, Rodzicu, zadajesz sobie teraz pytanie: co z treściami edukacyjnymi? Przecież są bajki dla dzieci, które z definicji przekazują wiedzę (choćby o zmianach w przyrodzie związanych z następującymi po sobie porami roku) czy uczą (np. angielskich słówek). Oczywiście zdajemy sobie sprawę z istnienia wartościowych treści, które można znaleźć w internecie lub telewizji. Warto jednak pamiętać o tym, że maluszki poniżej 2. roku życia nie powinny przyswajać wiedzy przekazywanej za pośrednictwem tego typu mediów. W tym czasie najlepiej rozwijają się poprzez interakcje z drugim człowiekiem, dlatego nie będą w stanie wykorzystać nawet najlepszej ‒ z naszego punktu widzenia ‒ animacji edukacyjnej.
Wpływ ekranów na mózg dziecka
Istnieje szereg badań naukowych, potwierdzających negatywny wpływ ekranów na mózg małego człowieka, które objawia się:
- opóźnieniami w rozwoju mowy;
- słabą pamięcią;
- niskim poziomem umiejętności logicznego myślenia;
- agresywnym zachowaniem.
Niełatwo się w tym wszystkim połapać. Niełatwo wychowywać dzieci bez ekranów w czasach, kiedy kolorowe, dynamiczne obrazy otaczają nas ze wszystkich stron. Na szczęście, Mamo i Tato, nie jesteście sami. Jako rodzice i psycholodzy dziecięcy chcemy pomóc Wam znaleźć równowagę między realnym światem a wirtualną rzeczywistością. Bo chociaż od ekranów bardzo trudno uciec, można nauczyć dziecko mądrze z nich korzystać i wprowadzić zasady, które zminimalizują negatywny wpływ technologii na rozwój dziecka.
Ogromną porcję wiedzy na ten temat zebraliśmy dla Was w ebooku „TWOJE DZIECKO W CYFROWYM LABIRYNCIE. Jak wspierać i chronić nasze dzieci w internecie”. Znajdziecie tam między innymi praktyczne wskazówki, jak stawiać granice dotyczące korzystania z ekranów, a także garść porad na temat tego, jak rozmawiać z dziećmi o nowych technologiach.
